İlişki Bağımlılığı

İnsanlar bağımlı olduklarını söylediğinde genellikle herhangi bir şeye olan aşırı düşkünlüklerinden söz ederler. Podcast dinlemeyi, tenis oynamayı veya herhangi bir diziyi izlemeyi gerçekten seviyor olabilirsiniz. Ancak genel olarak konuşursak, bunlar gerçek bağımlılığa örnek değildir.

İlişki Bağımlılığına Sahip Bireyler

Bağımlılık beyni etkileyen ciddi bir durumdur. Herhangi bir şeye gerçek anlamda bağımlı olmaya başladığımızda başka konular hakkında düşünmeye başlamak yeterince zor olabilir çünkü bağımlı olduğumuz şeyi aramaya devam etmek zorunda kalıyor, o şeyin yoksunluğunun verdiği duyguyu ortadan kaldırmak istiyoruz. Bağımlılık tipik olarak alkol veya madde bağımlılığına atıfta bulunur, ancak uzmanlar davranışsal bağımlılıkların varlığını giderek daha fazla desteklemektedir. Bağımlılık yalnızca herhangi bir madde alımı ile sınırlı değildir. Bir partner olmadan eksik hissetmek gibi düşünce ve duygulara sahip insanlarda vardır. Bu kişileri “ilişki bağımlılığı” adı altında ele alıyoruz.

İlişki bağımlılığı olan bireylerin davranışları ve düşünceleri şunları içerebilir:

– Tamamen partnerine bağlı
bir ilişki olmadan hayatın anlamsız olduğuna inanma,
– Toksik bir ilişkiyi bırakamayacağını, bu gücü kendinde bulamayacağını düşünme,
– Sinirlilik, depresyon,
– Terk edilme korkusu,
– Değersizlik duyguları,

İlişki Bağımlılığın Sebepleri

Diğer bağımlılık türlerinde olduğu gibi, beyin kimyası, genetik, yetiştirilme tarzı ve çevremizde gördüğümüz ilişki tarzları, erken dönem çocukluk yaşantıları, bağlanma sorunları ilişki bağımlılığına zemin hazırlayan unsurlardır. Bazı uzmanlar ilişki bağımlılığın düşük benlik saygısı ile paralelize olduğunu düşünüyor. Eğer ki biz içimizden nasıl olumlu geribildirim alacağımızı bilmiyor isek, bunu dış kaynakların yapmasına ihtiyacımız var. Aşık olmak veya sadece potansiyel partnerlerden ilgi görmek, güvendiğimiz, başvurduğumuz bir yöntem olabilir. Kendimizi sevmekte veya mutlu etmekte zorlanıyorsak, bu ihtiyacı karşılayacak başa birini aramaya yöneliyoruz.

Aşk gerçekten de harika bir duygu olabilir, bu doğru. Kendinizi adamış olduğunuz bir ortak, duygusal destek, bağlantı ve aidiyet duygusu sağlayabilir size ve diğer ihtiyaçların karşılanması noktasında size yardımcı olabilir. Ancak bir partner tüm ihtiyaçlarımızı karşılayamaz. Arkadaşlarınız ve ailenizle vakit geçirmek, diğer güçlü ilişkilere öncelik vermeniz bu noktada size yardımcı olabilir. Diğer sevdiklerinizle kurduğunuz bağlar, romantizmin yanı sıra diğer önemli sosyal bağlantı ihtiyaçlarınızı da karşılayabilir. Ancak tüm bunları bir kenara koyup önce kendimizi sevmeyi denemeliyiz.

İlişki Bağımlılığı ve Kendini Sevme

Benlik sevgisi, benlik saygısına bağlıdır ve herhangi birinin eksikliği, ilişki bağımlılığına ve bağımlılığa benzer davranışlara katkıda bulunabilir. Kendimiz için gerçekçi standartlarımız olmalıdır. Daha ılımlı, ulaşılabilir hedefler belirlemeye çalışmak ile işe başlayabiliriz. Gerçekçi olmayan hedefler, onları başaramadığınızda özeleştiriye ve kendini suçlamaya yol açabilir. Kendinizi “İstediğim aşka asla sahip olamayacağım” gibi bir şey düşünürken bulursanız, bunun yerine “Bir ilişkiden ne istediğimi keşfetmek, aradığımı bulmama yardımcı olabilir” gibi daha gerçekçi bir şeyle değiştirmeyi deneyin. Olumlu kendi kendine konuşma, kendiniz hakkında daha iyi hissetmenize ve daha güçlü ilişkiler kurmanıza yardımcı olabilir.

Neler yapılabilir?

İlişi bağımlılığından yakayı sıyırıyor olabilmek her zaman kolay olmayabilir. Zorluk çektiğinizi hissettiğinizde, tıkanıklığı gideremediğinizde uzman birinin desteği size rahat bir nefes aldırtabilir. Terapiler daha güçlü ilişkiler geliştirmenize yardımcı olabilir.

Daha iyi sevmek ve karşılığında derinden sevilmek istiyorsanız, önce kendinizi başkalarını sevdiğiniz kadar tutkuyla sevmeyi öğrenmeniz gerekir. Yolculuk uzun ve zor olabilir ancak eskisinden daha iyi mesafe kat edebileceğini unutma…

Psikolog Çağla Atmaca