Panik Atak Nedir? Panik Atak Belirtileri Nelerdir?
Panik Atak Nedir?
Panik atak, beklenmedik ve yoğun bir şekilde ortaya çıkan ani bir korku, endişe veya panik hissi ile karakterize bir sıkıntı nöbetidir. Bu durumdan etkilenen kişilerin duygusal veya davranışsal sıkıntılar yaşaması olası bir durumdur. Bu durum, birçok insanın günlük yaşama dair sorumluluklarını gerçekleştirirken bile sıkıntı yaşamasına ve atakların gelmesi endişesiyle kaçınma davranışları geliştirmelerine neden olabilir. Özellikle tekrarlayan ataklar geçiren kişilerde, yaşanan bu durumların tekrarlanması korkusu ve endişesi de eklenerek, atakların şiddeti ve sıklığı artabilir. Tekrarlayan beklenmedik panik ataklar aynı zamanda panik bozukluk olarak da adlandırılmaktadır.
Panik atakların görüldüğü kişilerde bedensel belirtilerin ortaya çıkardığı endişe ve ölüm düşüncesine bağlı olarak tıbbi yardıma başvurma durumu görülebilir.
Panik bozukluk sıklıkla 20-45 yaş aralığında ortaya çıkabilir. Kadınlarda görülme sıklığı erkeklere oranla daha fazla olan bu bozukluk, farklı ruhsal bozukluklarla birlikte de ortaya çıkabilmektedir.
panik atak
Panik Atak Nedenleri
Panik Atak Neden Kaynaklanır?
Panik bozukluğa neyin neden olduğu tam olarak bilinmemektedir. Pek çok ruhsal bozuklukta olduğu gibi, farklı etkenler söz konusu olabilir:
- Genetik yatkınlık panik bozukluğun ortaya çıkmasına neden olan güçlü bir faktördür. Birinci dereceden akrabalarında panik bozukluk görülen kişilerde panik bozukluğa daha sık rastlanmaktadır.
- Beyindeki kimyasal dengesizlikler, hormonal değişimler ve stres hormonlarının salınımı da panik atakların ortaya çıkmasında oldukça önemli bir faktördür. Bu duruma sahip bireylerin beyinlerinde yer alan nörotransmitterlerde farklılıklar olduğu görülmektedir. Bazı araştırmalar, panik atak geçiren kişilerin beyinlerindeki amigdala adı verilen stres ve korku ile ilgili duyguların işlendiği bölgenin daha aktif olduğunu göstermiştir.
- Çocuklukta yaşanan cinsel saldırı, kaza, doğal afet ve aile içi şiddet gibi travmatik olaylar panik atakların ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir.
- Stresli yaşam olayları, iş veya okul stresi, finansal kaygılar ve sağlık sorunlarının panik atakların gelişmesine katkıda bulunduğu bilinmektedir.
- Aşırı uyarıcılar, sigara, alkol, uyuşturucu kullanımı ve kafein tüketiminin panik atakların ortaya çıkmasında etkili olduğu görülmektedir.
- Panik atak geçiren kişilerin genellikle endişe, kaygı, depresyon ve diğer duygusal bozukluklar gibi zihinsel sağlık sorunları yaşamış olması önemli bir faktördür. Ayrıca, kişinin kendi zihinsel süreçleri ve düşünceleri de panik ataklara neden olabilir. Örneğin, bir kişi bir panik atak geçirdiği sırada, kendini ölümcül bir hastalığa yakalanmış veya kalp krizi geçiriyor gibi hissettiğinde, bu düşünceler daha fazla korku ve endişe yaratabilir ve panik atakların şiddetini artırabilir.
Panik Atak Nasıl Önlenir?
Panik bozukluğun nedeni çok karmaşık olmasına rağmen, biyolojik, çevresel ve psikolojik faktörlerin bir kombinasyonu nedeniyle meydana geldiği düşünülmektedir. Panik ataklarla başa çıkmak için, bireylerin çevrelerini ve yaşam tarzlarını değiştirmeleri, stresi azaltmaları, psikolojik yardım almaları veya ilaç tedavisini düşünmeleri gerekebilir.
Panik Atak Belirtileri Nelerdir?
Panik ataklar genellikle aniden başlar ve belirtiler yoğun bir şekilde ortaya çıkar. Belirtiler, atak başladıktan sonra 10 dakika içinde zirveye ulaşabilir ve genellikle en uzun 20-30 dakika sürer. Ancak bazı kişilerde belirtiler daha uzun sürebilir.
Panik atak belirtileri, kişiden kişiye değişebilir ve şunları içerebilir:
- Kalp çarpıntısı, hızlı veya düzensiz kalp atışı
- Terleme
- Titreme veya sarsıntı
- Nefes darlığı veya nefes almada güçlük
- Göğüste sıkışma veya rahatsızlık hissi
- Baş dönmesi, baş ağrısı veya bayılma hissi
- Titreme, ürperme
- Mide bulantısı veya karın ağrısı
- Ürperme, üşüme veya ateş basması
- Uyuşmalar
- Korku veya ölüm korkusu
- Gerçek olmayan hisler, düşünceler veya dış gerçeklik hissi
- Kontrolü kaybetme veya çıldırma korkusu
Panik atak semptomları günlük yaşamı ciddi şekilde etkileyebilir. Kişinin iş hayatında, sosyal hayatında, aile yaşamında, fiziksel sağlığında ve zihinsel sağlığında zorluklar yaşamasına neden olabilir. Bu nedenle, panik atak semptomlarına sahip olan kişilerin, doğru tanı ve tedavi almaları önemlidir.
Çocuklarda Panik Atak Belirtileri Nelerdir?
Panik ataklar genellikle yetişkinlerde görülse de, çocuklar ve gençlerde de ortaya çıkabilir. Çocuklar ve gençlerde panik atak belirtileri, yetişkinlerde görülen semptomlarla benzerdir. Bu semptomlara bağlı olarak okul başarısında düşüş, ev ödevlerinde güçlük çekme veya diğer günlük aktiviteleri yerine getirmede zorlanma gibi sorunlar yaşayabilirler. Okulda veya arkadaşlarıyla vakit geçirmekte zorluk yaşayabilirler. Ancak, yetişkinlere oranla çocuklar panik atakları nasıl ifade edeceklerini bilemeyebilirler. Bu nedenle ebeveynlerin ve öğretmenlerin, çocukların ve gençlerin yaşadığı belirtileri tanımlamasına yardımcı olmaları önemlidir. Çocukların ve gençlerin, doğru tanı ve tedavi almaları için erken teşhis önemlidir.
Panik Atak Nasıl Teşhis Edilir?
Panik atak teşhisi konulması genellikle aşağıdaki yöntemlerden biri veya birkaçının kullanımını içerir:
Doktorlar panik atak belirtilerinin altında yatan fiziksel nedenleri elemek için tıbbi muayene yaparlar. Kan testleri, elektrokardiyogram (EKG), nörolojik muayene ve diğer testler panik atakların nedenleri arasında yer alan diğer koşulların tanısını koymaya yardımcı olabilir.
Bir psikiyatrist veya psikolog, kişinin semptomlarının özelliklerini, süresini ve şiddetini değerlendirir. Kişinin geçmişi, ailesinde panik atak geçirenlerin varlığı, stresli yaşam olayları ve madde kullanımı gibi faktörler de değerlendirilir. Bu değerlendirme, panik atak tanısı konulmasına veya diğer psikiyatrik bozukluklar (örneğin, depresyon veya anksiyete bozuklukları) gibi diğer teşhislerin yapılmasına da yardımcı olabilir.
Bir kişi bir panik atak geçirdiğinde, semptomların tipik bir krizde ne olduğunu kaydedebilir. Bu kayıtlar, teşhis koymada ve tedavi planı oluşturmada yardımcı olabilir.
Anksiyete belirtilerinin şiddetini ve sıklığını değerlendirmek için anksiyete ölçekleri kullanılır. Bu ölçekler, panik atak tanısı konulmasına veya diğer psikiyatrik bozukluklar gibi diğer teşhislerin yapılmasına da yardımcı olabilir.
Panik Atak Nasıl Tedavi Edilir?
Panik ataklar tedavi edilebilmektedir ve tedaviye erken başlamak önemlidir. Tedavi belirtilerin şiddetine, sıklığına ve bireyin yaşam kalitesine etkisine göre değişiklik gösterebilmektedir. Ancak, çoğu durumda panik atak tedavisi psikoterapi ve/veya ilaç kullanımını içerir.
Antidepresanlar ve anksiyolitikler gibi ilaçlar, panik atak belirtilerini hafifletmek için yardımcı olabilir. Antidepresanlar, serotonin ve noradrenalin gibi nörotransmitterleri düzenleyerek panik atak semptomlarını azaltmaya yardımcı olur. Anksiyolitikler ise hızlı rahatlama sağlayan ve anksiyete belirtilerini azaltan ilaçlardır. Beta blokerler, fiziksel semptomları azaltarak kalp atışını yavaşlatır ve terleme gibi belirtilerin kontrol altına alınmasını sağlamaya yardımcı olurlar.
Tıbbi tedaviye ek olarak, panik atak yaşayan kişilere genellikle psikolojik destek sağlanması önerilir. Terapi, panik atak tedavisinin en etkili yöntemlerinden biridir. Terapi, bireylere semptomlarını yönetme ve panik atakları önleme konusunda beceriler öğretir. En yaygın kullanılan terapi türleri arasında Bilişsel-Davranışçı Terapi (BDT) ve Psikodinamik Terapi yer alır. Ancak, BDT, genellikle ilaç tedavisine yanıt vermeyen veya ilaç tedavisini tercih etmeyen kişiler için önerilir.
Terapi, hastaların panik ataklarını tetikleyen düşünce kalıplarını ve davranışları tanımlamalarını, değiştirmelerini ve daha sağlıklı alternatifleri öğrenmelerini sağlar. Panik atak sırasında yaşanan fiziksel semptomları kontrol etmeye yardımcı olur. Fiziksel semptomlar hakkında daha az endişelenilmesi ve bunları daha iyi yönetme becerisi kazanılması sağlanır. Panik ataklarına neden olan derin duygusal problemleri tanımlamaya ve onlarla yüzleşmeye yardımcı olur. Terapi, panik atakların sıklığını ve şiddetini azaltabilir ve kişilerin gelecekteki atakları önlemelerine yardımcı olabilir.
Terapi, birkaç seans, birkaç ay veya birkaç yıl sürebilir. Terapi süresi kişisel ihtiyaçlara göre değişebilir.
Panik Atak İçin Evde Tedavi ve Alternatif Kendine Yardım Yöntemleri
– Düzenli egzersiz yapmak, stresi azaltabilir ve depresyon ve anksiyete semptomlarını hafifletir.
– Sağlıklı beslenmek, panik atakları önlemeye yardımcı olabilir. Vücutta rahatlatıcı etkisi olan vitamin ve minerallerin alınmasına yardımcı olur.
– Yeterli uyku, vücudu dinlendirir ve stres belirtilerinin azalmasını sağlar.
– Panik atak geçiren başka kişilerle tanışmak, yaşadığınız sorunların yalnızca size özgü olmadığını görmeniz ve farkındalık kazanmanız açısından destek olabilir.
– Nefes teknikleri ve kas gevşeme egzersizleri, belirtileri hafifletmek için kullanılabilir. Bu teknikler, panik ataklarda sık görülen nefes darlığı, göğüs sıkışması ve kalp çarpıntısı gibi belirtilerin kontrolünü sağlar.
– Etkinliği kanıtlanmış kendine yardım kitaplarından yararlanmak panik atak tedavisinde etkili bir rol oynayabilir.
– Alkol, madde, sigara ve nikotinden kaçınmak, stres ve kaygıya bağlı belirtilerin ortaya çıkmasını büyük oranda azaltabilir.
– Meditasyon ve yoga, zihnin ve bedenin rahatlamasına yardımcı olan ve panik atak semptomlarının hafifletilmesine yardımcı olabilen diğer tekniklerdir.
Online Psikolog ile Online Terapi almak için hemen sitemizi ziyaret edin. www.onlinepsikolojimerkezi.com
