Tükenmişlik Duygusu ve Çalışma Motivasyonu

İhtiyaçlar karşılanmadığında tükenmişlik duygusu ortaya çıkar. Tükenmişlik yaşandığında; her an her şey fazla gelir ve patlama yaşamaya hazır durumdasınızdır. Bu duygu, Tükenmişlik Sendromu –Burn Out- diye yaygın olarak duyulan kavram bireysel olarak ve iş yaşamında kurumlar açısından oldukça önemlidir.

Tükenmişlik; bireyin hayata, işe karşı yaşadığı enerjisizlik halidir. Bu yaşanan enerjisiz duruma bıkkınlık, çökkünlük gibi duyguların da eşlik ettiği görülür.

Neden tükenmişlik yaşanır?

Kişinin maruz kaldığı stres unsurları sürekli veya çok şiddetliyse ve buna karşın bireyin bu stresle baş edebilecek kaynakları yetersizse bu durum ortaya çıkabilir. Stres faktörleriyle kişi uzun süreli zorlanma içerisinde olduğunda tükenmişlik yaşaması olasılığı artar.

Birey açısından bu duygu oldukça yıpratıcı ve yaşamında aksaklıklara neden olması dolayısıyla yıkıcı etkiye sahiptir.

Kurumlar, örgütler açısından ise; tükenmişlik yaşayan çalışanlar iş süreçlerini tam anlamıyla yerine getirememe, hata olasılığında artış ve isteksizlikle performans düşüklüğüne neden olmaktadır.

Her iki açıdan önemi olan bu duygu ve kavram birey ve kurum açısından dikkate alınmalıdır; çünkü bu durumun göz ardı edilmesi kartopuna dönüşmesine neden olacaktır.

Tükenmişlik yaşanıyorsa; kişi birçok boyutta etkilenir. Bu olumsuz etkiler şunlardır:

Duygusal ve Bilişsel Belirtiler: Özgüven düşüklüğü, motivasyonda azalma, endişe, huzursuzluk, kuşkuculuk, öfke, çaresizlik, değersizlik, dikkat dağınıklı, zihin dağınıklığı, kopma ve dalgınlık, unutkanlık

Davranışsal Belirtiler: Öfke patlamaları ve tepkisellik, sabırsızlık, sosyal çevre ile ilişkilerde bozulmalar, ağlama nöbetleri, isteksiz yavaş hareket etme, erteleme, alınganlık

Bedensel Belirtiler: Uyku ve yeme bozuklukları, mide ve bağırsak sorunları, uzun süreli yorgunluk, kronik ağrılar, halsizlik

‘’Bu çok fazla, aşırı yorucu, yeter, kaldıramıyorum, işe başlamak istemiyorum, çalışmak istemiyorum’’ gibi cümleleri sıkça kullanmaya başladıysanız; tükenme yaşıyor olabilirsiniz.

Farklı sorunlar yaşanırken de ortaya çıkabilecek olan bu belirtiler; işe ve iş ortamına dair yaşanan isteksizlik, motivasyon eksikliği ile değerlendirildiğinde çözüm yollarına doğru rehber olacaktır.

Bu duyguyu, durumu yaşıyorsak neler yapmalıyız?

Öncelikle SİZ kendi ihtiyaçlarınıza sahip çıkmalısınız.

‘’NEYE İHTİYACIM VAR?’’

*Bu soruyu tükenmişlik duygusu yaşamanıza neden olan durumu iyileştirmek amaçlı sorabileceğiniz gibi gün içerisinde de kendinizi ihmal etmemek için ara ara sorup ihtiyacınızı fark edebilirsiniz.

İş hayatınızda yolunda gitmeyen ve sizi olumsuz yönde etkileyen durumları tespit etmek ve değiştirmek için adım atabilirsiniz(konuşmak, farklı bakış açısı edinmek gibi).
Sosyal destek ağınızı genişletin, evden çalışma sisteminde kişilerarası ilişkilere uzaklık girmiş olsa da teknoloji aracılığıyla bu etkileşimi canlı tutabilirsiniz.
Gün içinde kısa molalarla kendinize zaman ayırmayı unutmamalısınız.
İzin günlerinizde dinlence ve eğlence ihtiyacınızı karşılayacak etkinlikler organize edebilirsiniz.
Nefes ve gevşeme egzersizlerini öğrenip günlük – haftalık rutin alıştırmaları hayatınıza dahil edebilirsiniz.
Müzik dinlemeyi(işinizi yaparken veya molalarınızda) deneyebilirsiniz.
Mizahı kullanarak rahatlama sağlayabilirsiniz. Gün içindeki olaylarla, iş aksaklıklarına espri ile yaklaşmayı deneyebilirsiniz. Kendinizle, durumla ara ara dalga geçebilmek o hatada takılı kalmayı engeller, o hatayı tekrarlama kaygınızı giderir.
Gülmek, gevşetici ve rahatlatıcı bir etkiye sahip olduğundan güne başlarken komik videolar izleyebilirsiniz.
Tükenen enerjiyi tekrar kazanmak için sevdiğiniz şeyleri hayatınıza yeniden davet etmelisiniz.
İşe ilk başladığınızda motivasyon kaynaklarınız, iyi gelenler nelerdi bunlar üzerine değerlendirmenizi yapabilirsiniz, başlangıç noktasındaki olumlu duyguları düşünmek bugündeki motivasyonunuza ipucu olacaktır.
Bardağın dolu tarafına bakmayı denemelisiniz. İşin ve çalışmanın iyi, pozitif taraflarının neler olduğunu listeleyebilir, bu listeyi çalışma ortamınızda hatırlatıcı olarak göz önünde bir alana asabilirsiniz.