Mevsimi Geldi Aman Dikkat! Kış Depresyonu
“Kış Depresyonu” nedir? Onunla Nasıl Baş edilir?
Herkese merhaba,
Sonbahar-kış mevsimi deyince sanırım birçoğumuzun aklına psikolojik hastalıklardan “kış depresyonu”gelecektir. Kış depresyonu bir çok psikolojik hastalıkta olduğu gibi “biyopsikososyal” nedenlere dayandırılmaktadır.
Biyolojik olarak Sonbahar ve kış mevsimlerinde günlerin kısalmasıyla birlikte, açık havada ve günışığında geçen sürede azalmakta ve melatonin artarken, serotonin azalması kış depresyonu riskini artırmaktadır. Bununla birlikte genetik faktörlerde kış depresyonunu tetiklemektedir.
Psikolojik olarak ise durumları nasıl algılayıp yorumladığımız, stresle baş etme becerilerimiz ön plana çıkmaktadır. Örneğin güneşli havalar bana huzur verir, yağmurlu havalarda hüzünlü olurum algısı olan birey için kış depresyonu riski yüksektir.
Sosyal olarak ise, ailemiz ve içinde yaşadığımız kültür ön plana çıkmaktadır. Yani çekirdek ailesinde veya çevresinde birinin “sonbahar hüzün demektir” algısını bizlerede bu algıyı yaratabilir.
Peki ben de kış depresyonu var mı nasıl anlayacağım derseniz. Hemen birlikte mini bir test yapalım.
- İştahta artış veya azalış
- Uykuda artış veya azalış
- Zevk alınan şeylerden artık zevk alamama
- Üzüntülü ruh hali
- Cinsel istekte azalış
- Enerji kaybı
- Sosyal geri çekilme
- Yorgunluk, halsizlik
- Konsantre olmada zorluk
- Yaşamı değersizleştirme, anlam bulamama
- Fiziksel şikayetlerde artış
- Umutsuzluk, kararsızlık
- Kolayca ağlamak, huzursuzluk hali
Yukarıda sayılan belirtilerden en az 5’nin sonbahar mevsimiyle birlikte gelmesi ve yaz döneminde size terk etmesi ile birlikte bu durumun en az iki yıl belirli sürelerde başa gelmesi, sosyal, iş vb. hayatınız olumsuz etkilenmeye başlaması gibi belirtilerden mustaripseniz kış depresyonunda olma olasılığınız yüksek olduğunu göstermektedir (Yukarıdaki belirtilerden bir kaçı bile sizde mevcut ise ve bu sizin sosyal hayata katılmanızı etkileyeme başladıysa dahi riski göz ardı etmeyip hemen tedbir almayı denemelisiniz..)
Yapılan araştırmalara göre kadın olmak ve 18-30 yaşları arasında olmak, yakın aile üyelerinde kış depresyonun olması riski artıran faktörlerdendir.

kış depresyonu
Peki bu durumla nasıl baş edebilirim ?
BİR UZMANA DANIŞMAKTAN ÇEKİNMEYİN klişesini vurgulayarak bu süreci anlatmak isterim.
Öncellikle herkes psikolog olabilir. Okulu var okursunuz olursunuz, ama herkes iyi bir terapist olamaz çünkü terapist olmak kendi analizinizden geçmeyi gerektirir. Kendi yaralalarını sarmayı sonra başkalarına yardıma soyunmayı gerektirir. Ve sizlerde kendi kendinizin terapisti olabilirsiniz. Terapideki amacımız, kişilere asla akıl vermek değil, kendi kendilerinin terapisti olmalarıdır.
Sizlere Pozitif Psikoterapinin tekniklerinden “denge modeli” üzerinden baş etme becerinizi kullanmanızı özetleyeceğim.
Bedeniniz için yapılması gerekenler:
- Sağlıklı beslenme,
- Sağlıklı uyuku (size yetecek kadar)
- Muhakkak hiç içinizden gelmese de açık havada yürüyüşler
Başarı alanı için:
- Yeni uğraşlar hobiler edininiz
- Eski ilgi duyduğunuz hobileri yapmak için kendinizi zorlayınız
- Muhakkak hareket ediniz
- Ev temizliği, yemek yapımı, tatlı yapımı vb. aktiviteler yapınız
İlişkiler alanı için:
- Muhakkak arkadaşlarınıza zaman ayırınız
- Size iyi gelecek yeni ilişkiler kurmaktan çekinmeyiniz
- Ailenizle zaman geçiriniz
- İnsanlarda davet beklemeyip siz organizasyonlar düzenleyiniz
Fantezi-Gelecek alanı için:
- Gelecekte huzur veren anılar düşleyiniz (özellikle huzursuzluk çöktüğünde)
- Gelecekle ilgili gerçekçi hedefler belirleyiniz
- Şükür sebeplerinize odaklanınız
- Kitap okuyunuz, dizi izleyiniz, telefonda zaman geçiriniz, oyun oynayınız vb… (Bu maddeye şaşırmayınız, ölçülü olmanın güzelliği paha biçilemez)
Denge modelini her gün kafanızda canlandırın ve kendinize her bir alan için ne yaptığınızı her gün sorunuz. Bugün beden, başarı, ilişkiler ve geleceğim-fantezi alanım için ne yaptım diye çizerek bakmayı deneyiniz. Eksik bir alan var ise onu tamamlamaya çalışınız. Böylece kış depresyonuyla bozulan dengeyi baştan kurmayı başaracak ve kendi kendinizin terapisti olarak yolunuza devam edebileceksiniz.
Son söz olarak söylemek isterim ki sadece kış depresyonu için değil, kendinizle ilgili huzursuzluk hissettiğiniz herhangi bir konuda kendinizin terapisti olmak için bir adım atmaktan çekinmeyiniz. Unutmayın bu yaşam sizin ve yaşamınızın direksiyonunda olmayı hak ediyorsunuz. Aynı metodu kullanarak benzer sorun karşısında farklı bir sonuç bekleyemeyiz, o yüzden farklı metotları yaşamınıza katmayı denemeliyiz. Kim bilir belki yukarıda anlattığım denge modeli yaşamınızın içinde kullanacağınız yeni baş etme becerilerinizden olacaktır…
Hoşça kalın dilerim…
Doç. Dr. Meryem KARAAZİZ,
Klinik Psikolog/Psikoterapist
Online Psikolog ile Online Terapi almak için hemen sitemizi ziyaret edin. www.onlinepsikolojimerkezi.com
0 Yorum